Κύρωση απολογισμού του κράτους, η θέση της ΝΙΚΗ για τα Γερμανικά Κατοχικά Δάνεια και τις αποζημιώσεις

Καλούμαστε σε συζήτηση περί της Κύρωσης του Απολογισμού του Κράτους για το οικονομικό έτος 2022 και την Κύρωση του Ισολογισμού και των λοιπών Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων της Κεντρικής Διοίκησης, περιόδου αναφοράς 1/1/2022 έως 31/12/2022.

Η εισηγητική έκθεση προς τη Βουλή των Ελλήνων υπογράφεται από τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Κωνσταντίνο Χατζηδάκη στις 21 Νοεμβρίου 2023, δηλαδή σχεδόν ένα χρόνο πριν, ίσως θα μπορούσε ο κ. Υπουργός να μας διευκρινίσει για ποιους λόγους υπάρχει αυτή η καθυστέρηση περί Κύρωσης του Απολογισμού και του Ισολογισμού του Κράτους για το 2022.    

Στον Ισολογισμό του 2022, στα Περιουσιακά Στοιχεία το σύνολο ανέρχεται σε 71,2 δις ευρώ, το σύνολο των Υποχρεώσεων 425,5 δις ευρώ και το σύνολο της Καθαρής Θέσης σε ΜΕΙΟΝ 354,3 δις ευρώ. Σε σχέση με την προηγούμενη χρήση του 2021, παρατηρούμε χειροτέρευση της Καθαρής Θέσης κατά 2,1 δις ευρώ.

Για το οικονομικό έτος 2022 διαπιστώθηκε για μια ακόμη φορά ότι δεν υφίσταται τέτοιος μηχανισμός συστηματικής αναγνώρισης, αποτίμησης και καταγραφής όλων των ενσώματων και άυλων πάγιων στοιχείων της Κεντρικής Διοίκησης. 

Η δεύτερη σοβαρή έλλειψη, είναι ότι δεν αναγνωρίζονται στον Ισολογισμό προβλέψεις για χρηματοοικονομικούς κινδύνους, καθώς δεν έχει καταρτιστεί λογιστικό σύστημα παρακολούθησης των σχετικών ζημιών και υποχρεώσεων.

Το ανεξόφλητο υπόλοιπο των δανείων που έχουν δοθεί με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου ανήλθε την 31η.12.2022 σε 27,68 δις ευρώ. Ειδικά οι εγγυήσεις που χορηγήθηκαν σε τιτλοποιήσεις πιστωτικών ιδρυμάτων στο πλαίσιο του προγράμματος «ΗΡΑΚΛΗΣ» ανήλθαν κατά την ίδια ημερομηνία σε 17,91 δις ευρώ. Για τα ποσά αυτά δεν αναγνωρίστηκαν προβλέψεις για καταπτώσεις εγγυήσεων ούτε υπάρχει σαφής ισχυρισμός της Κεντρικής Διοίκησης περί της ανυπαρξίας κινδύνου κατάπτωσης έστω μέρους των εγγυήσεων αυτών. 

Η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ Α.Ε.) μέσω της αναρροφούμενης ΕΤΑΔ Α.Ε., της οποίας μέτοχος σε ποσοστό 100% είναι το Ελληνικό Δημόσιο, εκκρεμούν σε βάρος της Διαιτητικές Αποφάσεις επί αγωγών της εταιρείας ΑΤΤΙΚΟΣ ΗΛΙΟΣ Α.Ε. για επιδικασθέντα ποσά συνολικού ύψους 573 εκατ. ευρώ περίπου, χωρίς τους αναλογούντες τόκους. Δεν προκύπτει ότι έχουν αξιολογηθεί από την Κεντρική Διοίκηση τυχόν ενδεχόμενες υποχρεώσεις των ως άνω δικαστικών διεκδικήσεων, ούτε υπάρχει εκτίμηση ότι από την ανωτέρω αιτία δεν μπορεί να προκύψει οποιαδήποτε υποχρέωση για το Ελληνικό Δημόσιο, καθώς στο Προσάρτημα δεν περιέχεται κάποια σχετική γνωστοποίηση. 

Κατά τη γνώμη μας, προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους θα πρέπει να γίνονται σε ετήσια βάση και για ενδεχόμενες ζημιές λόγω της κλιματικής αλλαγής. Είδαμε πριν λίγες μέρες τις καταστροφές από τις  πλημμύρες που βίωσε η Ισπανία και ειδικά η περιοχή της Βαλένθια.  

Όσον αφορά τα βασικά μεγέθη του Απολογισμού του οικονομικού έτους 2022, αυτά έχουν ως ακολούθως: 

Τα καθαρά εισπραχθέντα έσοδα, εξαιρουμένων των χρηματοοικονομικών εσόδων, ανήλθαν σε 59,74 δις ευρώ και υπερέβησαν τον στόχο του Προϋπολογισμού, που προέβλεπε αντίστοιχα έσοδα ύψους 57,10 δις ευρώ, αυξημένα κατά 2,64 δις ευρώ ή ποσοστό 4,62%. 

Τα έξοδα του Προϋπολογισμού, εξαιρουμένων των χρηματοοικονομικών εξόδων, ανήλθαν σε 71,63 δις ευρώ και υπερέβησαν τον στόχο του Προϋπολογισμού, που προέβλεπε αντίστοιχα έξοδα ύψους 67,93 δις ευρώ, αυξημένα κατά 3,70 δις ευρώ ή ποσοστό 5,44%. 

Το αποτέλεσμα του Κρατικού Προϋπολογισμού από δραστηριότητες πλην των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ποσού 11,89 δις ευρώ, έναντι ελλείμματος ύψους 10,83 δις ευρώ που ήταν ο στόχος του Προϋπολογισμού. 

Και αν αναρωτιέστε πως καλύφθηκε το έλλειμμα, η απάντηση βρίσκεται στην Κατάσταση Ταμιακών Ροών, όπου οι καθαρές εισπράξεις από δάνεια ανήλθαν σε 10,54 δις ευρώ, γεγονός που δεν μπορεί να θεωρείται επιτυχία.

Η κυβέρνηση της ΝΔ με τις πολιτικές της αυξάνει το χρέος. Το 2019 που ανέλαβε για πρώτη φορά την κυβέρνηση, το Χρέος ανέρχονταν σε 331,14 δις ευρώ. Με εκτίμηση για το Χρέος σε 356,5 δις ευρώ στο τέλος του 2024, είναι φανερό πως η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ μας φόρτωσε νέο Χρέος κατά περίπου 25 δις ευρώ τα τελευταία πέντε έτη.

Σύμφωνα με το Δελτίο Δημοσίου Χρέους του Ιουνίου 2024 του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το Χρέος Κεντρικής Διοίκησης ανέρχεται σε 407 δις ευρώ, ενώ το Χρέος της Γενικής Κυβέρνησης σε 355,9 δις ευρώ.  

Το χρέος το δεύτερο  μόλις έτος ένταξης της χώρας στο πρώτο Μνημόνιο (το 2011) έφτασε στο ιλιγγιώδες επίπεδο των 355,7 δις. ευρώ, δηλαδή μετά από 13 χρόνια με σκληρά μνημόνια και πωλήσεις κρατικών περιουσιακών στοιχείων, έχουμε ακριβώς το ίδιο χρέος με τότε!

Όλα αυτά τα χρόνια η Κυβέρνηση εκποίησε κρατικά περιουσιακά στοιχεία, όπως τις Τράπεζες που η ανακαιφαλαιοποίησή τους στοίχησε 46 δις ευρώ περίπου, αεροδρόμια, λιμάνια, την ΔΕΗ και άλλες επιχειρήσεις.

Και ενώ μας παρουσιάζεται το αφήγημα του οικονομικού θαύματος, το περίφημο “success story”, η ακρίβεια θερίζει το εισόδημα των χαμηλών στρωμάτων, βλέπουμε το Χρέος να αυξάνει σε απόλυτες τιμές, κάτι που η κυβέρνηση το αποκρύπτει λέγοντάς μας πως ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώνεται. Για εμάς όμως αυτό δεν αλλάζει την πραγματικότητα, αν αυξάνεται το ΑΕΠ μιας χώρας, θα πρέπει να μπορεί να μειώνει τα χρέη της και σε πραγματικές τιμές.  

Θα θέλαμε να αναφερθούμε στην μεγαλύτερη δαπάνη που περιλαμβάνεται στα έξοδα του Απολογισμού, στις Μεταβιβάσεις ύψους 42,93 δις ευρώ, όπου περιλαμβάνονται οι κοινωνικές παροχές, δηλαδή συντάξεις, νοσηλευτικές και φαρμακευτικές δαπάνες. 

Η άσχημη κατάσταση του ασφαλιστικού μας συστήματος οφείλεται σε πολλούς λόγους, όπως το μέσο προσδόκιμο όριο ζωής αυξήθηκε κατακόρυφα, οι νέοι ξεκινούν πολύ αργότερα τον εργασιακό τους βίο και αρκετοί από αυτούς δουλεύουν στο εξωτερικό, η ανεργία διατηρείται σε υψηλά επίπεδα, οι δαπάνες υγείας αυξάνονται κατακόρυφα, οι γεννήσεις φθίνουν και γενικότερα η αναλογία συνταξιούχων προς εργαζόμενους επιδεινώνεται χρόνο με το χρόνο, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί και κατά τις επόμενες δεκαετίες. Όλα τα παραπάνω μεγεθύνθηκαν τα χρόνια των μνημονίων, ενώ η σημερινή κυβέρνηση δεν φαίνεται σοβαρή και έτοιμη να τα αντιμετωπίσει. 

Τέλος, θα θέλαμε να τοποθετηθούμε στο θέμα των γερμανικών επανορθώσεων για τις θηριωδίες και το «αναγκαστικό δάνειο» της Κατοχής που έθεσαν τόσο η πρόεδρος της Δημοκρατίας, όσο και ο πρωθυπουργός στον πρόεδρο της Γερμανίας Φρανκ Βάλτερ Στάινμάγιερ, ο οποίος πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα.

Ο πρόεδρος της Γερμανίας μπορεί να αισθάνεται ντροπή για τα ναζιστικά εγκλήματα, όμως όταν του τέθηκε το θέμα των γερμανικών επανορθώσεων για τις θηριωδίες και το «αναγκαστικό δάνειο» της Κατοχής, απάντησε πως για την Γερμανία το ζήτημα θεωρείται λήξαν. 

Εμείς απαντάμε πως για την Ελλάδα υπάρχει ανοικτό ζήτημα, το οποίο θα πρέπει να διευθετηθεί. Όπως η Γερμανία μας καλούσε να πληρώσουμε τα χρέη μας τα χρόνια των μνημονίων, τώρα και η Ελλάδα καλεί την Γερμανία να ξεπληρώσει τα δικά της χρέη προς την χώρα μας.  

Δεν ξεχνάμε την τραγωδία ότι κατά την Γερμανική κατοχή εκατοντάδες χιλιάδες άμαχοι έχασαν τη ζωή τους, καθώς πέθαναν από 273.000 ως 747.000 Έλληνες, ή το 3,7-10,2% του προπολεμικού πληθυσμού.

Δεν ξεχνάμε το κατοχικό δάνειο ύψους 476 εκατομμυρίων μάρκων του Ράιχ από την Ελλάδα και την Κεντρική μας Τράπεζα προς τη ναζιστική Γερμανία το 1942 με μηδενικό επιτόκιο. Τα χρήματα αυτά δεν επεστράφησαν ποτέ.

Το κόμμα μας στηρίζει ξεκάθαρα την διεκδίκηση των επανορθώσεων ως δύο ξεχωριστά αιτήματα, το πρώτο να αφορά την επιστροφή του κατοχικού δανείου και το δεύτερο τις πολεμικές αποζημιώσεις. 

Θα πρέπει η κυβέρνηση να κινηθεί μεθοδικά και για τα δύο ζητήματα, ενώ το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος θα πρέπει να εκτιμήσει τα ποσά απαιτήσεων σε σημερινές τιμές.

Επισημαίνεται ότι το 1946 στην Διάσκεψη των Παρισίων, είχε προσδιορισθεί ένα κατά προσέγγιση ποσό τέτοιων αποζημιώσεων προς την Ελλάδα ύψους 7,18 δισ. δολαρίων. Οπότε αντιλαμβανόμαστε την αξία που θα έχει σε σημερινές τιμές η εν λόγω αποζημίωση. 

Οι επανορθώσεις που διεκδικεί η χώρα μας, θα πρέπει να εγγραφούν ως απαιτήσεις από το Γερμανικό Κράτος και να περιληφθούν στον επόμενο Ισολογισμό και των λοιπών Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων που θα κυρωθούν με επόμενη απόφαση της Βουλής. 

Η εγγραφή των επανορθώσεων ως απαιτήσεις από την χώρα μας με επίσημη διαδικασία, θα προκαλέσει συζητήσεις σε επίπεδο ΕΕ, καθώς θα πρέπει να υπάρχουν αναγνωρισμένες αντίστοιχες υποχρεώσεις  στις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις του Γερμανικού Κράτους. 

Πιστεύουμε ότι είναι ένα δίκαιο αίτημα που θα στηριχθεί διακομματικά από όλα τα κόμματα της Βουλής, οπότε καλούμε την Κυβέρνηση να προχωρήσει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες και διαδικασίες για την διεκδίκηση από το Γερμανικό Κράτος των πολεμικών  αποζημιώσεων και το «αναγκαστικό δάνειο» της Κατοχής.

Τέλος, στο Συμπέρασμά του το Ελεγκτικό Συνέδριο συστήνει την ανάληψη των κατάλληλων δράσεων επίσπευσης της Λογιστικής Μεταρρύθμισης, ώστε να διασφαλισθεί η τήρηση της 1.1.2025 ως ημερομηνίας όπου η Κεντρική Διοίκηση θα έχει υιοθετήσει και θα εφαρμόζει πλήρως το νέο λογιστικό πλαίσιο του Προεδρικού Διατάγματος 54/2018.

Και επειδή πλησιάζουμε στο τέλος του έτους, θα θέλαμε να ρωτήσουμε την Κυβέρνηση αν από 1.1.2025 η Κεντρική Διοίκηση θα έχει υιοθετήσει και θα εφαρμόζει πλήρως το νέο λογιστικό πλαίσιο, όπως συστήνει το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Όσον αφορά την Κύρωση του Απολογισμού του Κράτους οικονομικού έτους 2022, το κόμμα μας θα καταψηφίσει, διότι διαφωνούμε με οικονομικές πολιτικές απλής λογιστικής διαχείρισης οι οποίες αυξάνουν το Χρέος μας και τους κινδύνους για νέες  περιπέτειες «δημοσιονομικής προσαρμογής» όπως θα λέγονται πλέον τα μνημόνια από την ΕΕ. 

Με τα ευρήματα που μας παρουσιάζει το Ελεγκτικό Συνέδριο στην έκθεσή του και σεβόμενοι το κύρος του, θεωρούμε ότι οικονομικές καταστάσεις δεν παρέχουν αληθή και εύλογη εικόνα από κάθε ουσιώδη άποψη, οπότε το κόμμα μας θα καταψηφίσει την Κύρωση του Ισολογισμού και των λοιπών Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων της Κεντρικής Διοίκησης, περιόδου αναφοράς 1/1/2022 έως 31/12/2022.